هر ساله خسارات زیادی به لوازم برقی خانگی یا محلکارمان وارد میشود که به سادگی قابل پیشگیری است. در اغلب اوقات افت یا افزایش ولتاژ برق، مقصر اصلی ایراد و خرابی دستگاههای پرکاربرد خانگی است. سوختن موتور دستگاههای برقی، کاهش طول عمر و از کار افتادن دستگاه در اغلب اوقات اتفاقی عادی به نظر میرسد در حالیکه با نصب محافظ برق ساختمان میتوان از بسیاری حوادث ناخواسته جلوگیری کرد. نصب و تعمیر محافظ برق ساختمان یک اقدام ضروری است که هر فردی باید آن را جدی بگیرد. با خرید بهترین محافظ برق ساختمان در هزینه تعمیرات لوازم برقی، صرفهجویی کنید. با نصب این محافظ دیگر لزومی به استفاده از چندین محافظ برق جداگانه در خانه نیست. محافظت از سیستم صوتی و تصویری، یخچال، تلویزیون، لباسشویی و…. همگی در یک دستگاه ادغام میشود.
نوسان برق چیست؟
نوسان برق زمانی است که منبع برق قطع میشود. دستگاههای برقی همیشه به یک جریان ثابت متکی هستند. هنگامی که یک دستگاه بزرگ روشن میشود. (مانند واحد ACیا یخچال)، هنگام برخورد رعد و برق، یا هنگامی که یک ترانسفورماتور الکتریکی با چیزی برخورد میکند، افزایش برق ممکن است اتفاق بیفتد. علاوه بر این، نیرویی که از شرکت برق تحویل ما میشود، همیشه جریان صافی از برق را فراهم نمیکند. هر یک از این سناریوها به طور موقت میزان جریان برق به دستگاههای اطراف خانه ما را مختل میکند. بدون محافظ برق، وسایل ما اغلب در معرض آسیب جبرانناپذیر قرار میگیرند.
سیمها و مدارهای داخل دستگاههایمان قبل از اینکه دستگاه از کار بیفتد به آرامی تحلیل میرود. تقریباً مانند مقایسه یک میلیون مشت از یک بچه در مقابل یک مشت یک ورزشکار است – هر دوی آنها قطعاً خسارت وارد میکنند. این امر اهمیت محافظ برق را نشان میدهد. این دستگاه ما را در برابر نوسانات کوچک یا بزرگ ایمن نگه میدارد، زیرا نوسانات بیشتر از آنچه تصور میکنید اتفاق میافتند ..
چه دستگاههایی نیاز به محافظ برق دارند؟
از نظر اصولی همه دستگاههای برقی باید از محافظ برق استفاده کنند. یخچال، فریزر، اتو، ماشینلباسشویی و ظرفشویی، لامپ ال ای دی و کم مصرف، آیفون تصویری، تلویزیون و ال سی دی، شارژر موبایل و دیگر وسایل ریز و درشت برقی همگی باید به یک محافظ برق متصل شوند. با توجه به تعداد دستگاههای برقی منزل معمولا برای خرید محافظ برق یخچال یا کامپیوتر و دستگاههای گرانقیمت اقدام میشود و بقیه دستگاهها بدون محافظ باقی میمانند.
برای مثال کسی برای آیفون تصویری از یک دستگاه نوسانگیر و محافظ برق استفاده نمیکند در واقع امکان اتصال محافظ یا ترانس مجزا برای آیفون و درب بازکنهای برقی وجود ندارد. نوسانات برق ممکن است روی همه لوازم بزرگ و کوچک برقی تاثیر جبرانناپذیری بگذارد. در ساختمانهایی که فاقد دستگاه ترانس و محافظ برق ساختمان هستند به ناچار برای وسایل برقی گرانقیمت و کاربردی از محافظ برق معمولی استفاده میشود. گاهی نیز برای چند دستگاه به طور مشترک از یک محافظ استفاده میگردد.
محافظ برق ساختمان چگونه کار میکند؟
محافظ کل ساختمان همان عمل محافظ تکی را انجام میدهد و کارایی این دستگاه نیز به مراتب بالاتر از محافظهای معمولی است. از لحاظ قیمت نیز به صرفهتر است. این دستگاه بعد از کنتور نصب میشود و به صورت یکجا برق ورودی کل ساختمان را از نوسانات ولتاژ حفظ میکند.
مخصوصا برای شرکتها و موسساتی که از کامپیوتر و سیستمهای زیادی استفاده میکنند، راه گشاست. شرکتها و حتی منازل میتوانند با نصب یک محافظ کلی ساختمان که به راحتی توسط شرکت ویپان و تکنسینهای مربوطه امکانپذیر است هزینه خرید محافظ را به صورت جداگانه برای هر سیستم کاهش دهند. ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﻣﺤﺎﻓﻆ ﮐﻞ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﺑﻪ ﻃﺮﻳﻘﯽ ﺍﺯ ﺳﻮﺧﺘﻦ ﻭﺳﺎﻳﻞ ﺑﺮﻗﯽ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﯼ ﻣﯽﻧﻤﺎﻳﺪ.
در مواقعی که مقدار ولتاژ یا آمپر با توان مصرفی مثل: ایراد برقرسانی در سازمان برق و یا نیروگاههای نقل و انتقال، حوادث اجتنابناپذیری از قبیل رعد و برق و حوادث طبیعی، مصرف بالای برق بیش از حد مجاز شود، منجر به قطع ورود برق میشود. و بعد از طی شدن مدت زمان مشخصی چنانکه شرایط به حالت استاندارد باز میگردد، ﻭﻟﺘﺎﮊ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﺎﻻﻳﯽ ﺩﺍﺭﺩ ﮐﻪ ﺍﮐﺜﺮ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﯼ ﺑﺮﻗﯽ ﺗﻮﺍﻥ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ آﻥ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﻣﯽﺳﻮﺯﻧﺪ ﺍﻳﻦ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺑﺮﺍﯼ ﺭﻓﻊ ﺍﻳﻦ ﻣﺸﮑﻞ ﺍﺯ ﻳﮏ ﺗﺎﻳﻤﺮ ﺗﺎﺧﻴﺮﯼ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﯽﻧﻤﺎﻳﺪ ﮐﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺭﺩ ﺷﺪﻥ ﺷﻮﮎﻫﺎ، ﻭﺳﻴﻠﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻈﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺑﺮﻕ ﺳﺮﺍﺳﺮﯼ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﯽﻧﻤﺎﻳﺪ ﺗﺎ ﺩﺭ ﻫﻴﭻ ﺷﺮﺍﻳﻄﯽ ﺷﻮﮐﯽ ﺑﻪ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺑﺮﻗﯽ ﻭ ﺍﻟﮑﺘﺮﻳﮑﯽ ﻭﺍﺭﺩ ﻧﺸﻮﺩ، مقاله علت آمپر کشیدن برق چیست را بخوانید.
معمولا در لوازم خانگی مانند کامپیوترها این زمان تاخیر ۱ الی ۲ دقیقه و در محافظهای یخچال و فریزر ۴ الی ۵ دقیقه میباشد.
از سوی دیگر شعاع و کارکرد میزان لازم جهت اتصال مجدد جریان الکتریکی، به تجهیزات و لوازم الکتریکی ما بستگی دارد، چون میزان مصرف انرژی و حساست هر نوع وسیلهالکتریکی متفاوت است.
برمبنای استاندارهای موجود، کلیه لوازم منزل بایستی میزان ۱۰% پایین آمدن ولتاژ و همچنین ۸% افزایش ولتاژ را قبول نمایند و همچنین نوسانات و تغییرات موجود در این دوره به کارایی درست آنها نیز لطمه نزند. با این حال با لحاظ کردن ولتاژ شبکه با میزان ۲۲۰ ولت، کلیه وسایل برقی در بازه ۱۹۸ تا ۲۳۷.۶ ولت بایستی کار کنند. پس در یک محافظ برق کامل اگر میزان ولتاژ از ۱۹۸ ولت پایینتر باشد، محافظ برق وظیفه دارد که جریان برق را قطع کند، ولی با لحاظ کردن خصوصیات فنی محافظهای برق و همچنین استاندارها متوجه میشویم که کلیه آنها میزان ولتاژ برق بیش از ۱۷۵ تا ۱۸۵ ولت را مناسب دانسته و آن را وصل میکند.
در نهایت کار کردن سازنده داخلی انداخته و از او شاکی میشویم که چرا کالای بیکیفیتی را ارائه کرده است. در بسیاری از مواقع به ویژه در تابستان، مقدار ولتاژ برق شهر در اغلب محلهها در شهرهای مختلف، برای چند ساعت نیز به کمتر از ۱۹۵ ولت میرسد. در چنین شرایطی محافظهای برق خوب خروجی را قطع کرده و با چنین کاری کاربران را از قطع یک سره برق کلافه کرده، و محصولات بیکیفیت شناخته شده و نیز راهی سطل آشغال میگردند و از سوی دیگر محافظ برقهای همیشه وصل و بیتاثیر سر راه برق تجهیزات الکتریکی و الکترونیک جایگزین میگردند.
چرا بهتر است از محافظ برق کل ساختمان استفاده کنیم؟
سیستم عملکرد محافظ به صورتی است که در اثر افت یا افزایش فشار، برق ورودی به ساختمان را کامل قطع میکند. به این ترتیب تجهیزات برقی ساختمان از صدمه احتمالی در امان نگه میدارد. این وضعیت تا به وجود آمدن شرایط عادی، برقرار است. به محض عادی شدن شرایط و بهبود ولتاژ، جریان برق اتوماتیک وصل خواهد شد.
در ساختمانهایی که فاقد محافظ برق ساختمان است، هر واحد به صورت مجزا از محافظهای داخلی استفاده میکند. محافظهای معمولی برای جلوگیری از آسیب به دستگاههای کوچک برقی نظیر وسایل برقی منزل مناسب هستند. این محافظهای برق تنها قادرند روی دستگاههای متصل، کارایی داشته باشند و نمی توانند ورودی کلی برق هر واحد را تحت کنترل داشته باشند. در صورت بروز مشکل احتمالی، همه دستگاههای برقی در امان نیستند. این در حالی است که با نصب بهترین محافظ برق ساختمان در مسیر برق بعد از کنتور میتوان همه دستگاههای برقی متصل را از خطر آسیب در امان نگاه داشت.
در ایران به علت عدم رعایت قوانین مبنی بر طراحی و اجرای صحیح تأسیسات برقی، مانند حفر چاه ارت و تجهیزات حفاظتی لزوم نصب و تعمیر محافظ برق ساختمان را ضروری مینماید.
آیا تجهیزات محافظ برق ساختمان قابل تعمیر است؟
محافظ الکترونیک و همه تجهیزات آن در معرض آسیب هستند. هر وسیله الکتریکی هم همیشه در معرض خرابی یا ایراد قرار دارد. البته انواع محافظ الکتریک را میتوان تعمیر کرد و مجدد مورد بهره برداری قرار داد. تعمیرات این دستگاه توسط نیروی متخصص و حرفهای همچون متخصصان ویپان قابل اجرا است. سیستم ظریف و پیچیدهای در این تجهیزات وجود دارد که می بایست توسط یک فرد فنی تعمیر شود. مدار کنترل فاز و نول استابلایزر، فیوز، میکروسوییچها، خازن، ترانس و …… همگی میتوانند دچار ایراد شوند. عیبیابی و تشخیص علت خرابی محافظ نیاز به تخصص دارد. اگر در این زمینه تجربهای ندارید اقدام به تعمیر محافظ برق نکنید. چون ممکن است علاوه بر خسارت ریالی، خسارت جانی جبرانناپذیری هم به شما وارد نماید.